გასწორდი!“, „არ მოიხარო!“, „ზურგი სწორად გეჭიროს!“ — ეს სიტყვები თითქმის ყველა მშობელს უთქვამს ოდესმე. ზოგჯერ ნაზად, ზოგჯერ მოუთმენლად, მაგრამ ყოველთვის კეთილი განზრახვით: რათა დაეხმაროს ბავშვს კარგი პოზის შენარჩუნებაში. თუმცა, რამდენჯერაც არ უნდა გაიმეოროთ ისინი, შედეგი ხშირად საპირისპიროა — ბავშვი გამუდმებით იხრება.
რატომ ხდება ეს?
მშობლების უმეტესობა იმავე შესწორებებს იყენებს, რასაც საკუთარი მშობლებისგან ისმენდნენ. ეს ბუნებრივად ჟღერს, თითქოს აღზრდის იმ სცენარის ნაწილია, რომელიც მემკვიდრეობით მივიღეთ. თუმცა, ამ შენიშვნების უმეტესობა უფრო მეტ ზიანს აყენებს, ვიდრე სიკეთეს. თანამედროვე კვლევები და პედიატრ სპეციალისტების გამოცდილება აჩვენებს, რომ ასეთი ინსტრუქციები იშვიათად ეხმარება ბავშვს პოზის გაუმჯობესებაში – და შეიძლება მდგომარეობა გააუარესოს კიდეც, როგორც ფიზიკურად, ასევე ემოციურად.
მოდით განვიხილოთ, თუ რატომ არ მუშაობს ეს ფრაზები და რა ეხმარება ბავშვებს ჯანსაღი პოზისა და სხეულის აღქმის უნარის განვითარებაში.
- „გასწორდი!“ — კეთილი განზრახვით, მაგრამ უაზროდ
ეს ყველაზე გავრცელებული და, სინამდვილეში, ერთ-ერთი ყველაზე ნაკლებად სასარგებლო ფრაზაა. ბავშვი არ იხრება სიჯიუტის ან სიზარმაცის გამო და რა თქმა უნდა, არა განზრახ. უმეტეს შემთხვევაში, მას უბრალოდ არ შეუძლია დიდხანს სწორად ჯდომა – მისი კუნთები შეიძლება სუსტი იყოს, პოზა დისბალანსირებული, ან შეიძლება იყოს დაძაბული, შფოთიანი ან დაღლილი.
როდესაც მშობელი გამუდმებით იმეორებს ფრაზას „გასწორდი“, ბავშვს ეუფლება განცდა, თითქოს რაღაცას არასწორად აკეთებს. თუმცა, პოზა დისციპლინას არ ეხება – ეს კომფორტსა და სხეულის ბალანსს ეხება. მუდმივი შეხსენებები მხოლოდ დაძაბულობას ქმნის და დროთა განმავლობაში შეიძლება ემოციურ დისკომფორტამდე ან წინააღმდეგობამდეც კი მიგვიყვანოს.
რა დაგეხმარებათ ამის ნაცვლად:
პირველ რიგში, გაარკვიეთ, თუ რატომ უჭირს თქვენს შვილს ვერტიკალურად ჯდომა. ეს შეიძლება იყოს სხეულის კუნთოვანი სისტემის სისუსტე, ცუდი ერგონომიკა ან თუნდაც ემოციური სტრესი. ასეთ შემთხვევებში, მსუბუქი ფიზიკური აქტივობა – გაჭიმვა, ცურვა ან პოზის გამაძლიერებელი ვარჯიშები – შეიძლება დაეხმაროს. ასევე შეიძლება სასარგებლო იყოს თერაპიული მასაჟი ან ფიზიოთერაპია.
დარწმუნდით, რომ თქვენი ბავშვის სამუშაო სივრცე მის სხეულს შეესაბამება: სკამი და მაგიდა მის სიმაღლეს უნდა შეესაბამებოდეს, რათა მას ბუნებრივად შეეძლოს ჯდომა დაძაბულობის გარეშე. ტელეფონის ან პლანშეტის ეკრანი თვალის დონეზე უნდა იყოს, რათა თავიდან აიცილოთ კისრის დაღლილობა.
ზოგჯერ პოზის პრობლემები თვითშეგნებაშია ფესვგადგმული. მაგალითად, სქესობრივი მომწიფების პერიოდში ბევრი გოგონა იწყებს მოხრას, რათა „დამალოს“ ცვალებადი სხეული. ასეთ შემთხვევებში, ფსიქოლოგიური მხარდაჭერა და დარწმუნება უფრო სასარგებლოა, ვიდრე კორექცია. თავდაჯერებულობა, და არა ბრძანებები, ჯანსაღ პოზას ქმნის.
- „სკამზე მიეყრდნო“ — ყოველთვის არ არის საუკეთესო რჩევა
მშობლები ხშირად დაჟინებით მოითხოვენ, რომ მათი შვილი სრულად მიეყრდნოს სკამის საზურგეს, იმ ვარაუდით, რომ ეს მას სწორად ჯდომაში დაეხმარება. თუმცა, თუ სკამი ძალიან ღრმაა ან არაპროპორციულია, უკან დახრა რეალურად ხერხემალს ამრუდებს და მოხრას აძლიერებს.
რა დაგეხმარებათ:
აირჩიეთ ბავშვის ზომაზე მორგებული სკამი. სავარძლის სიღრმე არ უნდა იყოს ბავშვის ბარძაყზე მეტი, რათა ზურგი ბუნებრივად შეეხოს საზურგეს მენჯის წინ გადაწევის გარეშე. საუკეთესო ვარიანტია ერგონომიული სკამი, რომელიც მხარს უჭერს წელის ქვედა ნაწილის ბუნებრივ მოხრილობას ერთი ფიქსირებული პოზიციის იძულების გარეშე.
წაახალისეთ ბავშვი იმოძრაოს! ყოველ 30-40 წუთში ერთხელ, მან რამდენიმე წუთით უნდა ადგეს, გაიჭიმოს ან იაროს. მოძრაობა ხსნის კუნთების დაძაბულობას, ხელს უწყობს კონცენტრაციას და ხელს უწყობს ენერგიის ნაკადს – რასაც ხისტი ჯდომის პოზა ვერასდროს შეძლებს.
- „შეწყვიტე სკამის რხევა!“ — მოძრაობა ცუდი საქციელი არ არის
როდესაც ბავშვი სკამზე წინ და უკან ირხევა, მშობლები ამას ხშირად ცელქობად ან დისციპლინის ნაკლებობად აღიქვამენ. სინამდვილეში, ეს ორგანიზმის დაძაბულობის მოხსნის ბუნებრივი გზაა. მცირე, რიტმული მოძრაობები ხელს უწყობს ზურგსა და ფეხებზე ზეწოლის შემცირებას და სიფხიზლის შენარჩუნებას.
რა ეხმარება ამის ნაცვლად:
თუ თქვენს შვილს ქანაობის ან რხევისკენ აქვს მიდრეკილება, განიხილეთ სკამი რხევის ან ბალანსის მექანიზმით. ბევრი ერგონომიული ან „აქტიური ჯდომის“ სკამი შექმნილია ისე, რომ ოდნავ მოძრაობდეს სხეულთან ერთად, რაც ხელს უწყობს ბუნებრივ მოძრაობას და კუნთების ჯანსაღ ტონუსს. ისინი გამოიყენება არა მხოლოდ ბავშვებისთვის, არამედ იმ მოზრდილებისთვისაც, რომლებიც საათობით ატარებენ მაგიდასთან.
სიმშვიდის მოთხოვნის ნაცვლად, შექმენით გარემო, სადაც ბავშვის სხეულს უსაფრთხოდ და ბუნებრივად შეუძლია მოძრაობა. ეს თავისუფლება გრძელვადიან პერსპექტივაში რეალურად აუმჯობესებს ფოკუსირებას და პოზას.
- „ფეხზე არ დაჯდე!“ — დისბალანსის ნიშანია და არა ცუდი მანერების.
ბავშვები ხშირად სხედან ფეხებგადაჯვარედინებულად ან ერთ ფეხს ქვეშ იდებენ. მშობლები, როგორც წესი, ამას ასწორებენ, რადგან ფიქრობენ, რომ ეს არაჯანსაღი ჩვევაა. თუმცა, ზოგჯერ ეს პოზა ბავშვს წონასწორობის ან სტაბილურობის პოვნაში ეხმარება. ეს შეიძლება იყოს სხეულის მცდელობა, კომპენსირება გაუწიოს მცირე ასიმეტრიას ან კუნთების არათანაბარ ტონუსს.
რა გვეხმარება ამის ნაცვლად:
თუ თქვენი შვილი ხშირად ზის ამ პოზიციაზე, ყურადღებით დააკვირდით. ხანდახან ფეხებგადაჯვარედინებული ჯდომა უვნებელია, მაგრამ მუდმივი გამეორება შეიძლება მიუთითებდეს პოზურ დისბა
