ადელაიდას უნივერსიტეტის მიერ ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ ენერგეტიკული სასმელები ზრდის გულის რიტმის დარღვევების, ტაქიკარდიის და გულმკერდის ტკივილის რისკს. ერთ ქილასაც კი შეუძლია გამოიწვიოს დროებითი არარეგულარული გულისცემა, ხოლო ხშირმა მოხმარებამ შეიძლება გამოიწვიოს ქრონიკული დაავადებები.
ავსტრალიელი მეცნიერები აღნიშნავენ, რომ ორგანიზმს კოფეინის სრულად გამოსადევნად მინიმუმ 12 საათი სჭირდება, ხოლო ენერგეტიკული სასმელების საერთო ეფექტი შეიძლება 24 საათამდე გაგრძელდეს. უფრო მეტიც, ამ სასმელების ერთი ქილა შეიცავს 140-დან 200 მგ-მდე კოფეინს: რაც ორი ფინჯანი ძლიერი ყავის ეკვივალენტს წარმოადგენს.
ზიანი ახალგაზრდებისთვის
მაიამის უნივერსიტეტის მიერ ჩატარებული კვლევის თანახმად, ენერგეტიკული სასმელების მომხმარებელთა დაახლოებით 30% ბავშვია, ხოლო 50% – მოზარდი და ახალგაზრდა. აშშ-ში არასრულწლოვანთა შორის კოფეინის დოზის გადაჭარბების მაჩვენებელი ბოლო წლებში თითქმის გაორმაგდა.
ვატერლოოს უნივერსიტეტის (კანადა) ექიმებმა აღმოაჩინეს, რომ მოზარდები, რომლებიც რეგულარულად მოიხმარენ ენერგეტიკულ სასმელებს, უფრო ხშირად უჩივიან ტაქიკარდიას, უძილობას, თავის ტკივილს, შფოთვას და გულისრევას. კვლევის მონაწილეთა თითქმის ხუთიდან ერთმა აღნიშნა არტერიული წნევის უეცარი მატება.
კოფეინი და ტაურინი, შაქართან ერთად, იწვევს:
გულის, კუჭის და ენდოკრინულ სისტემის დარღვევებს
ნერვული სისტემის ზედმეტ სტიმულაციას
პანიკურ შეტევებს
ძილის დარღვევას
შფოთვას და გაღიზიანებას
ზრდის სიმსუქნისა და დიაბეტის რისკს.
კანადელი მეცნიერების თქმით, ენერგეტიკული სასმელები არ შეიძლება შედარდეს ყავასთან. მათი ინგრედიენტები გაცილებით აგრესიულია. კოფეინის გარდა, სასმელები შეიცავს ტაურინს, გუარანას, L-კარნიტინს, B ვიტამინებს და შაქარს დოზებით, რომლებიც მნიშვნელოვნად აღემატება უსაფრთხო დონეს.
რა ემართება ორგანიზმს
2023 წელს პიზის უნივერსიტეტის მკვლევარებმა აღმოაჩინეს, რომ ენერგეტიკული სასმელები ასტიმულირებენ ადრენალინის და ნორადრენალინის ჭარბ გამომუშავებას. ეს იწვევს ნერვული სისტემის არაბუნებრივ აგზნებას, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს უძილობა, კანკალი და მანიაც კი.
მოზრდილებში ენერგეტიკული სასმელები იწვევს დეჰიდრატაციას და თირკმელების გადატვირთვას, ხოლო მოზარდებში მათ შეუძლიათ გამოიწვიონ ნერვული სისტემის გამოფიტვა და ჰორმონალური დისბალანსი.
ენერგეტიკული სასმელების რეგულარულმა მოხმარებამ შეიძლება გამოიწვიოს შინაგანი ორგანოების სერიოზული დაზიანება. ექიმებმა დააფიქსირეს პანკრეატიტის და პანკრეასის ნეკროზის შემთხვევები, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს მძიმე გართულებები, მათ შორის სიარულისა და მეტყველების უნარის დაკარგვა.
უხილავი დამოკიდებულება
ენერგეტიკული სასმელები ნარკოტიკის მსგავსად მოქმედებს: თავდაპირველად, ისინი უზრუნველყოფენ სტიმულს, რასაც მოჰყვება მკვეთრი ვარდნა. მოზარდი ეძებს ენერგიის ახალ დოზას. ასე ვითარდება დამოკიდებულება.
ენერგეტიკული სასმელები არ გაძლევენ ენერგიას, არამედ აიძულებენ ორგანიზმს, გამოფიტოს შინაგანი რეზერვები.
ამერიკის პედიატრიის აკადემია გვირჩევს კოფეინის სრულად ამოღებას ბავშვებისა და მოზარდების რაციონიდან.
რა არის ენერგეტიკული სასმელების უსაფრთხო შემცვლელები?
ხილი: ვაშლი, ბანანი და ციტრუსები.
თხილი და თესლი: ნუში, ჩია, სელი.
მწვანილი და ფოთლოვანი ბოსტნეული.
თაფლი: ბუნებრივი, სწრაფი ენერგიის მომცემი საშუალება.
ჯინჯერი ლიმონით.
პრობიოტიკები: კეფირი, იოგურტი.
მწვანე ჩაი.
