იოდი ადამიანის ორგანიზმისთვის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი მიკროელემენტია. მიუხედავად იმისა, რომ ის მხოლოდ მცირე რაოდენობითაა საჭირო, მისი როლი ზოგადი ჯანმრთელობის შენარჩუნებაში დიდია. იოდის დეფიციტმა შეიძლება გავლენა მოახდინოს ორგანიზმში ყველა სისტემის სწორ ფუნქციონირებაზე, ნივთიერებათა ცვლაზე, ფსიქიკური ჯანმრთელობის მდგომარეობამდე. როდესაც თქვენი სხეული არ იღებს საკმარის იოდს, ფარისებრი ჯირკვალი – რომლის ყელიც მდებარეობს და არეგულირებს ჰორმონების გამომუშავებას – ვერ ასრულებს თავის ფუნქციებს სათანადოდ. შედეგად, შეიძლება დაირღვეს ორგანიზმის მთელი ჰორმონალური ბალანსი.
იოდის როლი ორგანიზმში
ფარისებრი ჯირკვალი იოდის გამოსამუშავებლად ორ ძირითად ჰორმონს იყენებს: თიროქსინს (T4) და ტრიიოდთირონინს (T3). ეს ჰორმონები აკონტროლებენ, თუ როგორ იყენებს თქვენი სხეული ენერგიას, გავლენას ახდენენ გულისცემაზე, სხეულის ტემპერატურაზე, ტვინის განვითარებაზე და განწყობაზეც კი. იოდის ნაკლებობა იწვევს ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონების დონის შემცირებას, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს ისეთი სიმპტომები, როგორიცაა დაღლილობა, წონის მატება, კონცენტრაციის დაქვეითება, დეპრესია და ჩიყვიც კი – ფარისებრი ჯირკვლის გადიდება.
სწორედ ამიტომ, იოდის ადეკვატური დონის შენარჩუნება უმნიშვნელოვანესია არა მხოლოდ ფიზიკური კეთილდღეობისთვის, არამედ ფსიქიკური სტაბილურობისა და კოგნიტური შესაძლებლობებისთვისაც. ბავშვები და ორსული ქალები განსაკუთრებით დაუცველები არიან იოდის დეფიციტის მიმართ, რადგან ტვინის განვითარება ამ ელემენტის ნორმალური ზრდისთვის საჭიროებებს უზრუნველყოფს.
როგორ შევამოწმოთ იოდის დონე სახლში მარტივი ტესტის გამოყენებით
კარგი იდეაა, პერიოდულად შეამოწმოთ, იღებს თუ არა თქვენი ორგანიზმი საკმარის იოდს. მარტივი და ტრადიციული მეთოდით სახლშიც შეგიძლიათ გამოიყენოთ, მხოლოდ ბამბა ტამპონით და იოდის ნაყენით. აი, როგორ:
დაძინებამდე იოდის ხსნარში დასველებული ბამბის ტამპონით მაჯაზე სამი ხაზი გაავლეთ – ერთი თხელი, ერთი საშუალო და ერთი სქელი.
დაძინებამდე იოდის ხსნარში დასველებული ბამბის ტამპონით მაჯაზე სამი ხაზი გაავლეთ – ერთი თხელი, ერთი საშუალო და ერთი სქელი.
დილით შეამოწმეთ მაჯა. თუ ღამის განმავლობაში სამივე ზოლი მთლიანად გაქრა, ეს შეიძლება მიუთითებდეს, რომ თქვენმა ორგანიზმმა სწრაფად შეიწოვა იოდი, რასაც პოტენციური დეფიციტიც მიუთითებს. ამ შემთხვევაში, დამატებითი გამოკვლევები და შესაძლოა სისხლის ანალიზიც ჩაატაროთ ენდოკრინოლოგთან კონსულტაციისთვის.
თუ მხოლოდ ერთი ხაზი რჩება, ეს ნიშნავს, რომ შესაძლოა იოდის მცირე დეფიციტი გაქვთ. ამ შემთხვევაში, შეცვალეთ იოდის შემცველი რაციონი ისეთი მდიდარი საკვებით, როგორიცაა ზღვის მცენარეები, ზღვის თევზი, კრევეტები, ფეიხოა და კვერცხი. ეს საკვები დაგეხმარებათ იოდის ბალანსის ბუნებრივად აღდგენაში.
თუ მხოლოდ ყველაზე წვრილი ხაზი გაქრება, თქვენი იოდის დონე, სავარაუდოდ, ნორმის ფარგლებშია. ეს ნიშნავს, რომ თქვენი ორგანიზმი იოდს სწორად შეიწოვს და იყენებს და ნერვიულობის საფუძველი არ არსებობს.
მიუხედავად იმისა, რომ ეს საშინაო ტესტი არ არის სამედიცინო დიაგნოსტიკური საშუალება, მას შეუძლია სასარგებლო ინდიკატორი იყოს იმის დასადგენად, საკმარისია თუ არა იოდის მიღება.
როგორ შევინარჩუნოთ იოდის ჯანსაღი დონე
იოდის დეფიციტის თავიდან ასაცილებლად, ყოველდღიურად გამოიყენეთ იოდირებული მარილი ჩვეულებრივი მარილის ნაცვლად. ეს მარტივი ნაბიჯი უზრუნველყოფს, რომ თქვენი ორგანიზმი იოდის სტაბილურად მარაგდება, მაშინაც კი, თუ ზღვის პროდუქტებს რეგულარულად არ მიირთმევთ. ასევე, შეეცადეთ, თქვენს რაციონში შეიტანოთ იოდი სხვადასხვა საკვებში – თევზში, ზღვის მცენარეებში, მოლუსკებში, რძის პროდუქტებსა და კვერცხში, რომლებიც შესანიშნავი ბუნებრივი წყაროა.
გაითვალისწინეთ, რომ იოდის ჭარბი დოზაც შეიძლება პრობლემების მიზეზი გახდეს, ამიტომ ბალანსი ყველაზე მნიშვნელოვანია. თუ თქვენ განიცდით ისეთ სიმპტომებს, როგორიცაა აუხსნელი დაღლილობა, კისრის შეშუპება, წონის ან განწყობის ცვალებადობა, კარგი იქნება, თუ ფარისებრი ჯირკვლის შემოწმებას გადაწყვეტთ, მიმართეთ ჯანდაცვის სპეციალისტს.
დასკვნითი აზრები
იოდი პატარა, მაგრამ ძლიერი მინერალია, რომელიც ხელს უწყობს ადამიანის ორგანიზმში ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ჯირკვლის – ფარისებრი ჯირკვლის – ფუნქციონირებას. მის გარეშე, ორგანიზმის მეტაბოლიზმი, გონებრივი სიცხადე და ენერგიის დონე შეიძლება შემცირდეს. მაჯებზე იოდის მარტივი ტესტების ჩატარებით, დიეტის დაცვით და იოდირებული მარილის გამოყენებით, შეგიძლიათ მარტივად შეინარჩუნოთ ჯანსაღი ბალანსი.
გაუფრთხილდით ფარისებრ ჯირკვალს, აკონტროლეთ იოდის დონე და გახსოვდეთ – ასეთ მცირე ჩვევებს შეუძლია დიდი გავლენა მოახდინოს თქვენს ზოგად კეთილდღეობაზე.
